Μαγιάτικο Στεφάνι

Η Πρωτομαγιά είναι η γιορτή της άνοιξης, αλλά και ολόκληρης της φύσης και το μαγιάτικο στεφάνι είναι το μοναδικό έθιμο αυτής της μέρας που έχει μείνει και τηρείται ακόμη και σήμερα.

Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο που τηρείται πιστά σε κάθε μεριά της χώρας. Κάθε τέτοια μέρα ένα λουλουδένιο στεφάνι στολίζει τις πόρτες των σπιτιών. Παλιότερα η κατασκευή του αποτελούσε ολόκληρη ιεροτελεστία, αφού τίποτα δεν φτιαχνόταν στην τύχη και καθετί που είχε πάνω του είχε και το δικό του συμβολισμό. Οι γυναίκες, κυρίως οι ανύπαντρες, σηκώνονταν από νωρίς το πρωί για να μαζέψουν τα λουλούδια, για να φτιάξουν το μαγιάτικο στεφάνι, για το οποίο μάλιστα και καμάρωναν. Κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κλήματος ή άλλο και στολιζόταν με λουλούδια και κλαδάκια καρποφόρων δέντρων, όπως η αμυγδαλιά, η συκιά και η ροδιά. Ακόμα, το διακοσμούσαν με στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, με κρεμμύδι αλλά και σκόρδο, για το μάτι. Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της γονιμότητάς τους ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών.

Στον αγροτικό χώρο, μάλιστα, δεν θεωρούνταν απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών, αλλά αρκούσε η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού μιας δέσμης από χλωρά κλαδιά ελιάς, συκιάς, νεραντζιάς, πορτοκαλιάς και άλλα μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν, επίσης, η ύπαρξη μεταξύ τους φυτών αποτρεπτικών του κακού, όπως η τσουκνίδα, το σκόρδο κ.ά.

Ρίζες στην αρχαιότητα

Το μαγιάτικο κλαδί ή το στεφάνι έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα.

Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά και δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση.

Επιπλέον, είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλιώνος, που αντιστοιχούσε περίπου χρονικά στο Μάιο, περιελάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο.

Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία τοποθετούσαν επίσης κρεμμύδι και σκόρδο.

Τι συμβολίζει σήμερα

Στις μέρες μας έχουμε καθιερώσει στεφάνια από λουλούδια του αγρού ή των κήπων, τα οποία τοποθετούμε για μερικές μέρες στην κύρια είσοδο των σπιτιών μας. Δύσκολα μπορεί πια να ανιχνευτεί συμβολισμός στο σύγχρονο μαγιάτικο στεφάνι. Για τους περισσότερους δεν αποτελεί ίσως τίποτα περισσότερο από μια όμορφη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς, σύμφωνα με τους οποίους «χαρίζει» στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Σίγουρα, όμως, η κατασκευή του προσφέρει χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Παλιότερα, όμως, το στεφάνι του Μάη έπρεπε να έχει ορισμένα λουλούδια για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές, όπως:

Τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, βιόλες, πασχαλιές (λιλά), γεράνια, για να είναι ανθισμένο το σπίτι.

Κλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα ή ελιά, για την ευτυχία του σπιτιού.

Στάχυα και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες, για να είναι γεμάτο.

Μια κουκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της, για τη γλωσσοφαγιά.

Ένα κλωνάρι λυγαριάς, για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού.

Ένα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση του ώστε να φαίνεται, για το μάτι.

Φτιάξτε το δικό σας στεφάνι

Φέτος πρωτοτυπήστε και φτιάξτε κι εσείς το δικό σας στεφάνι με λουλούδια της αρεσκείας σας και αν βρεθείτε κοντά στη φύση, μη διστάσετε να τα μαζέψετε μόνοι σας. Επίσης, μη διστάσετε να βάλετε κι ένα σκόρδο, έτσι για να μη σας πιάνει το μάτι

Τι θα χρειαστείτε:

Μια κληματόβεργα ή ένα ευλύγιστο κλαδί.
Σπάγκο.
Λουλούδια και πρασινάδα.
Αφού δέσετε με το σπάγκο την κληματόβεργα σε σχήμα κύκλου, παίρνετε μικρά ματσάκια με λουλούδια και πρασινάδα και τα δένετε με το σπάγκο γύρω γύρω από την κληματόβεργα μέχρι να γεμίσει.

Το στεφάνι σας είναι έτοιμο!


Πηγή: www.womenonly.gr

Τι όμορφα έθιμα. Η αλήθεια είναι ότι στεφανάκι δεν έχω φτιάξει ποτέ μόνη μου, πέρα από αυτά τα αδέξια των παιδικών μου χρόνων, όπου πηγαίναμε εκδρομές και μάζευα μαργαρίτες, παπαρούνες και ότι άλλο αγριολούλουδο έβρισκα μπροστά μου, μέχρι που μάζεψα και τσουκνίδες και εκεί σταμάτησε η καλλιτεχνική μου ενασχόληση με τα στεφάνια.

Λες να προσπαθήσω φέτος? Ίσως...θα σας πω και θα σας δείξω αν το κάνω. Προς το παρόν παραθέτω κι ένα άλλο σχετικό άρθρο, πολύ περιγραφικό και νοσταλγικό ταυτόχρονα, από τις "καρδούλες" μας.


Το στεφάνι του Μάη

Τι καλά Και του χρόνου.