Αγκινάρες

Τι πρέπει να γνωρίζω για την αγκινάρα;
Η αγκινάρα, Cynara scolymus , είναι ένα πολυετές φυτό που ανήκει στην ομάδα των ακανθώδων φυτών της οικογένειας Asteraceae . Η καρδιά του λαχανικού που συνήθως καταναλώνεται είναι ουσιαστικά ο κάλυκας ενός βιολετί λουλουδιού. Η αγκινάρα προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική, από όπου και πέρασε στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη. Οι αρχαίοι πολιτισμοί απέδιδαν στην αγκινάρα πολλές ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες, ειδικά σε σχέση με τη λειτουργία του ήπατος και της χοληδόχου κύστης. Ο Πλίνιος την περιγράφει ως «τρόφιμο για τους πλούσιους», εξαιτίας της ευεργετικής επίδρασης που μπορεί να είχε στα συμπτώματα της πλούσιας ζωής τους, η οποία συχνά οδηγούσε σε κίρρωση του ήπατος, ποδάγρα (ουρική αρθρίτιδα) ή γενική κατάπτωση του οργανισμού. Παραδοσιακά, αφεψήματα των φύλλων της έχουν χρησιμοποιηθεί για «καθάρισμα του αίματος», αύξηση της παραγωγής και έκκρισης της χολής και αποτοξίνωση του ήπατος και του δέρματος. Κάποιες από αυτές τις ιδιότητες έχουν διαπιστωθεί επιστημονικά.

Τι προσφέρει στον οργανισμό μου;
Η αγκινάρα αποτελεί πολύ καλή πηγή διαιτητικών ινών, χαλκού, μαγνησίου, φωσφόρου, μαγγανίου, βιταμίνης Κ, βιταμίνης C και καλή πηγή σιδήρου, όλων των βιταμινών του συμπλέγματος Β και καλίου. Περιέχει, επίσης, φλαβονοειδή. Οι κατεψυγμένες αγκινάρες έχουν σημαντικές απώλειες σε σίδηρο, μαγνήσιο, χαλκό και βιταμίνη C , αλλά μεγαλύτερη συγκέντρωση σε φυλλικό οξύ.

Τι μέρος της Συνιστώμενης Ημερήσιας Ποσότητας καλύπτει η κατανάλωσή της;
100 γρ. από βρασμένες αγκινάρες καλύπτουν 21-27% των ημερήσιων αναγκών σε διαιτητικές ίνες, 26% σε χαλκό, 16% σε σίδηρο για τους άνδρες και 7% για τις γυναίκες και 15% σε μαγνήσιο. Προσδίδουν, επίσης, περίπου το 1/10 των ημερήσιων αναγκών σε φυλλικό οξύ (13%), φωσφόρο (12%), βιταμίνη Κ (12%), βιταμίνη C (11%), μαγγάνιο (11%) και βιταμίνη Β 6 (9%), 5-7% των αναγκών στις βιταμίνες θειαμίνη (Β 1 ), ριβοφλαβίνη (Β 2 ), νιασίνη (Β 3 ) και παντοθενικό οξύ, και 4-5% σε ασβέστιο και ψευδάργυρο.



Πώς βοηθά η αγκινάρα στη βελτίωση της υγείας μου;
Οι ευεργετικές επιδράσεις της αγκινάρας στην υγεία προκύπτουν κυρίως από δύο συστατικά που περιέχει, την κυναρίνη και τη σιλιμαρίνη. Η κυναρίνη, η οποία βρίσκεται στα φύλλα της αγκινάρας, βοηθά στην ανακούφιση γαστρεντερικών προβλημάτων, τα οποία προκύπτουν από αδυναμία του οργανισμού να πέμψει τα λίπη της τροφής εξαιτίας μειωμένης έκκρισης της χολής. Η κυναρίνη ενεργοποιεί την παραγωγή από το ήπαρ και την έκκριση της χολής, ώστε ανακουφίζει από στομαχική διαταραχή, ναυτία, μετεωρισμό και κοιλιακό πόνο. Εξαιτίας αυτών των επιδράσεων της αγκινάρας, έχει αρχίσει να μελετάται το πιθανό όφελος σε σχέση με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από κοιλιακό πόνο, φούσκωμα και διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Παρόλο που δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα, μια μελέτη το 2004 (δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alternative and Complementary Medicine) δίνει θετικά στοιχεία ότι το εκχύλισμα αγκινάρας μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της πάθησης αυτής.
Με την αύξηση της έκκρισης χολής που προκαλεί, η αγκινάρα συμμετέχει και στη ρύθμιση της παραγωγής χοληστερόλης από τον οργανισμό. Παρόλο που υπάρχουν αντικρουόμενα στοιχεία για την επίδρασή της στη μείωση της χοληστερόλης, κάποιες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη προσθέσει την κυναρίνη στα φάρμακα κατά της χοληστερόλης.
Το φλαβονοειδές σιλιμαρίνη παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και έχει εξετασθεί για τυχόν προστατευτική δράση από καρκίνους. Σε μια μελέτη με ζώα άνηκε ότι η ενίσχυση της δίαιτας με σιλιμαρίνη οδήγησε σε μείωση των περιστατικών καρκίνου της χοληδόχου κύστης και σε αναστολή της ανάπτυξης προκαρκινικών όγκων. Η ίδια ουσία έχει φανεί να εξουδετερώνει καρκινογόνα και στο δέρμα, ενώ κάποιες άλλες ουσίες στην αγκινάρα έχουν βρεθεί να αναστέλλουν την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη. Η σιλιμαρίνη θεωρείται, επίσης, ότι μπορεί να αναγεννήσει τον ηπατικό ιστό, για αυτό και η αγκινάρα αποτελεί καλή διατροφική επιλογή ειδικά για άτομα που πίνουν αλκοόλ. Είναι, βέβαια, σαφές ότι η κίρρωση του ήπατος είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση και δεν μπορεί να βελτιωθεί από την κατανάλωση αγκινάρας.
Πέρα από τις επιδράσεις που έχει η αγκινάρα μέσω των φλαβονοειδών της, έχει ευεργετικά αποτελέσματα και μέσω των θρεπτικών συστατικών της. Ο χαλκός συμμετέχει στη μεταφορά σιδήρου στους ιστούς (οι αγκινάρες περιέχουν και σίδηρο) και το μεταβολισμό κάποιων νευροδιαβιβαστών, ενώ εμπλέκεται και στη διαδικασία σύνθεσης κολλαγόνου και ελαστίνης, πρωτεϊνών του συνδετικού ιστού απαραίτητων για τη συνοχή και ελαστικότητα των αγγείων, των οστών και των αρθρώσεων. Επίσης, ο χαλκός, αλλά και το μαγγάνιο, αποτελούν συνένζυμα αντιοξειδωτικών ενζύμων του οργανισμού.
Η αγκινάρα αποτελεί πολύ καλή πηγή βιταμίνης Κ, η οποία συμμετέχει στη διατήρηση της υγείας των οστών. Αυτό συμβαίνει, είτε ενεργοποιώντας την οστεοκαλσίνη, μια πρωτεΐνη των οστών που προάγει τη μεταλλοποίησή τους, είτε μέσω άλλων μηχανισμών (μελέτες δημοσιευμένες στα επιστημονικά περιοδικά Journal of Nutrition και Biochemical and Biophysical Research Communications το 1996). Για αυτό, ειδικά τα άτομα με αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση, όπως οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, μπορεί να επωφεληθούν συμπεριλαμβάνοντας τις αγκινάρες στη δίαιτά τους.
Οι αγκινάρες περιέχουν, επίσης, σημαντικά ποσά φυλλικού οξέος και βιταμίνης Β 6 . Τα δύο αυτά συστατικά μειώνουν την παραγωγή της ομοκυστεΐνης, ενός μεταβολικού παραπροϊόντος που μπορεί να είναι επικίνδυνο τόσο για την υγεία των οστών όσο και για την εμφάνιση αθηροσκλύρηνσης. Οι βιταμίνες Β 1 , Β 2 , Β 3 και Β 6 αποτελούν βασικά συστατικά του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπιδίων, των τριών, δηλαδή, βασικών πηγών ενέργειας.
Οι αγκινάρες μέσω του μαγνησίου και του καλίου μπορεί να συνεισφέρουν στη μείωση της υπέρτασης και μέσω της βιταμίνης C στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών.

Υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι κατανάλωσης της αγκινάρας;
Η αγκινάρα χρησιμοποιείται και ως αρωματικό σε μερικά αλκοολούχα ποτά. Η πικρότητα που έχει θεωρείται ότι προάγει την καλή πέψη, ενεργοποιώντας την έκκριση πεπτικών χυμών του οργανισμού. Για αυτό, μπορείτε να δοκιμάσετε να πιείτε ένα απεριτίφ που περιέχει αγκινάρα πριν από το γεύμα σας.

Πηγή: mparmpastathis.gr

Ωραίες οι αγκιναρούλες αλλά το καθάρισμα τους μεγάλος μπελάς και μαυρίζουν και τα χεράκια.

Σοφία όντως χρονοβόρο το καθάρισμα αλλά τουλάχιστον όσον αφορά το μαύρισμα, βάλε γάντια.

Επίσης εγώ σαν καλός μάγειρας και με χρόνια εμπειρίας στην κουζίνα να πω ότι αν δε βάλετε γάντια, βάλτε μετά λεμόνι με αλάτι στα χεράκια και τρίψτε τα, θα φύγουν οι μαυρίλες

Μπράβο Νικόλα για όλα τα χρήσιμα και ενδιαφέροντα σχετικά με τις αγκινάρες! Αν και προσωπικά δεν τις συμπαθώ ιδιαίτερα γι' αυτό και όποτε τις μαγειρέψω προτιμώ τις κατεψυγμένες....

Για να τις καθαρίσετε, βγάζετε τα εξωτερικά φύλλα, μέχρι να φανούν τα τρυφερά ανοιχτά πράσινα εσωτερικά φύλλα. Κόβετε το κοτσάνι στα 3-4 εκατοστά από τη βάση και το καθαρίζετε κυκλικά και κρατάτε το τρυφερό εσωτερικό κομμάτι. Στη συνέχεια ανοίγετε τα φύλλα και με ένα μικρό μαχαίρι αφαιρείτε το χνούδι που καλύπτει την αγκινάρα. Πρέπει οπωσδήποτε να τρίψετε τις καθαρισμένες επιφάνειες επιφάνειες με λεμόνι για να μη μαυρίσουν και να τις διατηρήσετε σε νερό με λεμόνι μέχρι να μαγειρευτούν.

Ο πιο απλός και νόστιμος τρόπος για να απολαύσετε τις αγκινάρες είναι να τις καθαρίσετε από εξωτερικά φύλλα και χνούδι, να τις κόψετε σε πολύ λεπτές φέτες και να τις σερβίρετε με λαδολέμονο, παρμεζάνα ή γραβιέρα και ρόκα. Οι μεγάλες αγκινάρες γίνονται γεμιστές με τυριά, με κοτόπουλο ή κιμά, με λαχανικά ή με θαλασσινά. Γίνονται νοστιμότατη σάλτσα για ζυμαρικά με ντομάτα ή κρέμα, συνδυάζονται τέλεια με αντζούγιες, με δεντρολίβανο, με μανιτάρια, με καρύδια, κουκουνάρι, λευκά τυριά και αλλαντικά.